Πρόσωπο με πρόσωπο με έναν …Γιανίτσαρο

άρθρο από katerina

8 Φεβρουαρίου 2017

Αποκριά γιορτάζουν σε όλη την Ελλάδα, μόνο στη Νάουσα όμως χορεύουν οι Γιανίτσαροι την πατινάδα. Και είναι αυτός ο ήχος του ζουρνά που ακούγεται να πλησιάζει σιγά σιγά και δυναμώνει με την ώρα, μέχρι που νοιώθεις το νταούλι που τον συνοδεύει να χτυπάει μέσα σου σαν δεύτερη καρδιά! Εκείνη τη στιγμή το μπουλούκι με τους Γιανίτσαρους και την Μπούλα περνάει μπροστά σου! Μικροί και μεγάλοι Γιανίτσαροι χτυπούν χιαστί τα σπαθιά τους χορεύοντας πατινάδα. Οι οργανοπαίχτες τελευταίοι και κοντά τους και ο αρχηγός του μπουλουκιού να ελέγχει και να δίνει εντολές ποια τραγούδια θα παίζονται. Αν δεν ηχήσει στα αυτιά σου ο ζουρνάς δεν ζεις απόκριες στη Νάουσα! Κι αν ευχαριστηθείς κι έναν Νιζάμικο, τότε μπορείς να πεις και του χρόνου!

  Το έθιμο βαστάει από την τουρκοκρατία και διεκόπη μόνο στα χρόνια του πολέμου (1940 – 1954). Αναβίωσε χάρη στην αγάπη και την επιμονή κάποιων που παρά τις δυσκολίες των χρόνων εκείνων κατάφεραν να το συγκροτήσουν ξανά. Ένα απόλυτα πατροπαράδοτο έθιμο που ενσωματώνει όλη την ιστορία του τόπου και των κατοίκων του στην τελετουργία του.

  Ντύνουν τον Γιανίτσαρο οι δικοί του από νωρίς κι ένας που ξέρει δένει το ταράμπουλο. Κι όταν ακουστεί ο λυπητερός ήχος του ζουρνά να πλησιάζει, βγαίνει αυτός στο παράθυρο ή στο μπαλκόνι και τινάζεται δυο-τρεις φορές να τους χαιρετίσει. Παίρνει χέρι τους δικούς του αναπηδώντας τρεις φορές στα πόδια του, κάνει το σταυρό του στο κατώφλι και ενώνεται με το μπουλούκι που ήρθε να τον πάρει. Μαζεύουν όλους στη σειρά, από τον νεότερο στον παλιότερο με τελευταίο τον αρχηγό. Περιμένουν την Μπούλα να χειροφιλήσει με σεβασμό τους σπιτικούς της, και τη συνοδεύουν στο μπουλούκι που καταλήγει στο Δημαρχείο για να ζητήσει την άδεια από τον δήμαρχο. Το καθετί έχει την σημασία του εδώ. Η κάθε κίνηση, το κάθε τραγούδι, συγκεκριμένο για την κάθε στιγμή του αυστηρά καθορισμένου δρομολογίου! Όσο για τον μοναδικό πρόσωπο με το ταράμπουλο ζωνάρι στο κεφάλι, γεμίζει από μόνος του σελίδες πληροφοριών!

  Δημαρχείο – Τριώδι – Καμμένα – Πουλιάνα – Μπατάνια – Κιόσκι – Αη-Γιώργης – Αλώνια: η ιστορική αυστηρά τηρούμενη διαδρομή των μπουλουκιών που ακολουθούνται και από πολύ κόσμο, μέχρι το μπουλούκι να καταλήξει στην παλιά συνοικία Αλώνια, όπου οι Γιανίτσαροι και οι Μπούλες θα βγάλουν τους πρόσωπους, θα φάνε, θα πιουν και θα χορέψουν παρέα με τον κόσμο. Πάντα περιμέναμε τη στιγμή αυτή, να χορέψουμε έναν Ράικο δίπλα σε έναν Γιανίτσαρο ή έστω «να τον πάρουμε χέρι»!

  Αυτό γίνεται τις δυο Κυριακές της Αποκριάς. Και την Καθαρά Δευτέρα επίσης, μόνο που τότε δεν φορούν τους πρόσωπους. Όταν δε έρθει η ώρα του χωρισμού, κάνουν κύκλο, βάζουν τον οργανοπαίκτη στη μέση και του εύχονται «παντάξιος». Χτυπούν τις πάλες τους στη γη και δίνουν ραντεβού την Κυριακή της Ορθοδοξίας στο Σπήλαιο, για το τελευταίο γλέντι που θα κλείσει τον κύκλο της Αποκριάς στη Νάουσα.

  Όλα αυτά λοιπόν και άλλα τόσα, λεπτομέρειες που αν τις γνωρίσεις νοιώθεις την σημασία του δρώμενου, συνυπάρχουν τις μέρες της αποκριάς στη Νάουσα με σύγχρονα σατιρικά καρναβάλια που προετοιμάζονται όλη τη χρονιά να ανέβουν στα αυτοσχέδια άρματά τους και να σατιρίσουν την επικαιρότητα, τριγυρνώντας στους δρόμους της πόλης. Σήμερα όχι τόσα πολλά σε αριθμό και πρωτοτυπία όσα η μνήμη μου ανακαλεί από το παρελθόν. Τότε που μας ξυπνούσε ξημερώματα ο ζουρνάς κάτω από το παράθυρό μας και μας καλούσε να μασκαρευτούμε στα γρήγορα κι εμείς και να ακολουθήσουμε την παρέα που μας χτύπησε το κουδούνι! Αφού βέβαια πιούμε τα τσίπουρα στο πόδι και χορέψουμε έναν Νιζάμικο και βέβαια τους «καταλάβουμε» ποιοι είναι! Έτσι ντυμένοι με ότι έβρισκε ο καθένας, με στόχο πάντα να είναι αστείοι και προπαντός να μην αναγνωρίζονται εύκολα!

  Σήμερα άλλαξαν λίγο οι καιροί, το έθιμο όμως τηρείται όπως τα παλιά χρόνια. Είναι μοναδικό γι αυτό γεμίζει ο κόσμος τους δρόμους της πόλης τις μέρες αυτές. Και δεν είναι αν έχει ή δεν έχει παρέλαση. Είναι η γύρα στη πόλη σιγοτραγουδώντας και χορεύοντας πίσω από ένα μπουλούκι από «Γενίτσαρους και Μπούλες»

Μπορεί να σας αρέσουν…

Μια μέρα στις λίμνες – στη γαλήνη των Πρεσπών.

Μια μέρα στις λίμνες – στη γαλήνη των Πρεσπών.

2.30 ώρες road trip από τη Βέροια ( μέσα και μια στάση για ξεμούδιασμα πάνω από τη Φλώρινα) κι έφτασες στις όχθες της Μικρής Πρέσπας!
Στην κατηφοριά προς τη λεκάνη της λίμνης το μάτι απλώνεται στα απέραντα χωράφια φασολιών που σταματούν εκεί που αρχίζουν οι παρόχθιοι καλαμιώνες και τα υγρά λιβάδια όπου βόσκουν οι πιο ευτυχισμένες αγελάδες!

Διαβάστε Περισσότερα
Αρναία – Η «κυρία» της ορεινής Χαλκιδικής

Αρναία – Η «κυρία» της ορεινής Χαλκιδικής

Την ορεινή Χαλκιδική να μην την υποτιμάτε. Ούτε το χειμώνα. Υπέροχες διαδρομές και χωριά που είναι καιρός να βάλετε στο πρόγραμμα, με την Αρναία να φιγουράρει πρώτη στη σειρά. Πανέμορφη, χτισμένη στα 600μ. στους πρόποδες του Χολομώντα, ή κατά το παρελθόν Λιαρίγκοβη,  διατηρεί μέχρι σήμερα και το υπέροχο φυσικό της περιβάλλον και τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού και είναι το πιο όμορφο χωριό της Χαλκιδικής.

Διαβάστε Περισσότερα

0 Σχόλια

Υποβάλετε ένα Σχόλιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.