Την ορεινή Χαλκιδική να μην την υποτιμάτε. Ούτε το χειμώνα. Υπέροχες διαδρομές και χωριά που είναι καιρός να βάλετε στο πρόγραμμα, με την Αρναία να φιγουράρει πρώτη στη σειρά. Πανέμορφη, χτισμένη στα 600μ. στους πρόποδες του Χολομώντα, ή κατά το παρελθόν Λιαρίγκοβη,  διατηρεί μέχρι σήμερα και το υπέροχο φυσικό της περιβάλλον και τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού και είναι το πιο όμορφο χωριό της Χαλκιδικής.

Αναπαλαιωμένες κατοικίες, παραδοσιακά αρχοντικά, μοναδικά δείγματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, λιθόστρωτα σοκάκια για αξέχαστους περιπάτους, παραδοσιακά καφενεδάκια και εστιατόρια, σας ταξιδεύουν στο χρόνο σ’ ένα σκηνικό παραμυθένιας ομορφιάς. Βρήκαμε πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι μετά τη γενικευμένη αναπαλαίωση πολλών κτιρίων, έχουν αναρτηθεί  επιγραφές σε εκατό περίπου ιστορικά κτίρια μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, όπου και αναγράφεται μια σύντομη ιστορία του κάθε κτιρίου! Επισκεφτείτε το Λαογραφικό Μουσείο, τηλ. : 2372 350100 ανοιχτό: 10.00-14.00 ) που στεγάζεται στο περίφημο αρχοντικό Ιατρού, και το μοναδικό Μουσείο Υφαντικής, τηλ:  2372 351100, ανοιχτό:  9.00 – 13.00). Είσοδος 2 € – ενιαίο εισιτήριο και για τα δυο μουσεία. Αυτά θα τα συναντήσετε στην ίδια γειτονιά.

Πιο κάτω, στο Χοροστάσι θα δείτε το Σχολείο του 1871, την λεγόμενη «αστική σχολή Λιαριγκόβης» σημερινό Δημαρχείο. Μπείτε οπωσδήποτε στον  Ιστορικό Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Στεφάνου (ανοιχτός σχεδόν όλη μέρα). Θα εντυπωσιαστείτε από το μοναδικής τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο και το διάφανο δάπεδο.

Νόστιμα και παραδοσιακά θα φάτε στην ταβέρνα της πλατείας « Ο Πλάτανος».  Απέναντι, στο «Αριστοτέλους» καφέ  θα πιείτε το καφεδάκι σας δίπλα στον πλάτανο και πιο πάνω, στη γωνία, θα προμηθευτείτε σε 5 είδη το βραβευμένο μέλι «Γεωργάκα» και την εξαιρετική μουντοβίνα. Να πάτε και στο «Passalimani» café για ωραία cocktails και τις μουσικές βραδιές που οργανώνει.

Στην Αρναία η ζωή κυλά σε ήρεμο ρυθμό, με το απόθεμα παράδοσης να περισσεύει στο τόπο και να σε μεταφέρει μαγικά σε άλλες εποχές. Εμείς απολαύσαμε πολλαπλάσια την κάθε ώρα που περάσαμε στα καλντερίμια της ή στα τραπεζάκια των  μαγαζιών της, πίνοντας τον καφέ μας  κοντά στο γάργαρο νερό του πλάτανου στην ιστορική Πλατεία της.

Περίπατοι στην Αρναία

Ο πλούσιος σε εικόνες και σπουδαία δείγματα παραδοσιακής Μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής  οικιστικός ιστός της Αρναίας, χρειάζεται οπωσδήποτε έναν ή περισσότερους περιπάτους για να αποκαλυφθεί. Μόνο με το περπάτημα θα αναγνωρίσετε κι εσείς την σπουδαιότητά της, αλλά και τους δεκάδες λόγους για τους οποίους χαρακτηρίστηκε «Ιστορικός Τόπος» από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Ξεκινώντας από την κεντρική πλατεία, όποιον δρόμο και αν ακολουθήσετε θα χρειαστείτε από 10 έως 20 λεπτά το πολύ για να ολοκληρώσετε μια πολύ ενδιαφέρουσα βόλτα. Ο Δήμος έχει σχεδιάσει 6 διακριτές περιπατητικές διαδρομές με στόχο την εξυπηρέτηση των επισκεπτών και την ευκολότερη γνωριμία με τον αρχιτεκτονικό πλούτο του οικισμού. Όλες οι διαδρομές ξεκινούν και καταλήγουν ακτινωτά στην κεντρική πλατεία αποκαλύπτοντας τόσο τις κοντινές όσο και τις μακρινές γωνιές του οικισμού. Η μικρότερη σε διάρκεια περιπατητική διαδρομή (10 λεπτά) είναι η σηματοδοτημένη με κόκκινο χρώμα στον χάρτη και περνάει από την πλατεία Γερογιάννη και το Καρι Παζάρι. Οι μεγαλύτερες, όπως η πράσινη και η κίτρινη, οδηγούν στις βόρειες άκρες του ιστορικού κέντρου, φτάνοντας μέχρι το Χοροστάσι και το ναό του Αγίου Στεφάνου.

Τι να δείτε

  Η Αρναία διατηρεί ακόμη και σήμερα δείγματα μιας παλιάς τοπικής κοινωνίας όσον αφορά στον πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό της χαρακτήρα. Ο οικισμός δεν αναπτύχθηκε πάνω σε κάποιον οργανωμένο προϋπάρχοντα ιστό. Είναι παλιός, χωρίς πολεοδομικό σχέδιο και πυκνοδομημένος. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι που επέστρεψαν στην πόλη μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους άρχισαν να ξαναχτίζουν τον οικισμό γύρω από τις πλατείες. Τα σπίτια είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο και χωρίς αυλές για να προφυλάσσονται με αυτόν τον τρόπο από τον αέρα και να διατηρούνται ζεστά κατά την διάρκεια του χειμώνα. Δεν υπάρχουν ελεύθεροι χώροι μέσα στον οικοδομικό ιστό. Υπάρχουν στενά, πλακόστρωτα δρομάκια και πλατείες που συνθέτουν έναν ελκυστικό συνδυασμό της ομορφιάς του περιβάλλοντος χώρου και της παράδοσης. Ο πυρήνας του οικισμού  είναι η κεντρική πλατεία, το «παζάρι», όπου υπάρχει ένας μεγάλος πλάτανος μέσα από τον οποίο κυλά πόσιμο νερό. Γύρω από την πλατεία και τον κεντρικό δρόμο, όπου είναι συγκεντρωμένες οι δημόσιες υπηρεσίες, οι τράπεζες, τα καταστήματα και οι χώροι εστίασης με τα παραδοσιακά καφενεία και τις ταβέρνες, αναπτύσσεται το εμπορικό κέντρο της Αρναίας. Στα σοκάκια που ξεκινάνε ακτινωτά από την κεντρική πλατεία δημιουργώντας στο διάβα τους μικρότερες πλατείες και γειτονιές, μπορεί κανείς να θαυμάσει το πλούσιο παραδοσιακό απόθεμα που διαθέτει ο μοναδικός αυτός οικισμός. Νότια της κεντρικής πλατείας, στη συνοικία της Γαννούδενας, βρίσκεται και το περίφημο Αρχοντικό Ιατρού το οποίο λειτουργεί ως Ιστορικό-Λαογραφικό μουσείο και το Μουσείο Υφαντικής. Στη συνοικία αυτή συγκεντρώνονται τα πιο αξιόλογα δείγματα αρχιτεκτονικής της Αρναίας. Σπίτια κτισμένα μετά την καταστροφή του 1821, βαμμένα με έντονα λουλακί χρώματα ή ώχρες, σχηματίζουν όμορφες γειτονιές.

  Κατηφορίζοντας τον κεντρικό δρόμο από την πλατεία θα βρεθείτε μπροστά στο περίφημο Σχολείο του 1871, την λεγόμενη «αστική σχολή Λιαριγκόβης». Είναι το πιο καλοκτισμένο σχολείο του 19ου αιώνα στη Χαλκιδική και από το 1990 στεγάζει το Δημαρχείο. Δίπλα στο Δημαρχείο βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, τρίκλιτη  βασιλική με περίφημο κωδωνοστάσιο που χρονολογείται από το 1889. Ο ναός έχει καεί ολοκληρωτικά δυο φορές. Κατά τη διάρκεια των εργασιών ανακατασκευής και ανακαίνισης, στο εσωτερικό του ναού διαπιστώθηκε η ύπαρξη τριών παλαιότερων κτιρίων: μίας μεγάλης τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής που χρονολογείται γύρω στο 400, ενός μικρού μονόχωρου βυζαντινού ναού του 10ου -11ου αιώνα κι ενός μεγάλου ορθογώνιου μεταβυζαντινού οικοδομήματος του 16ου -17ου αιώνα.  Είναι ο μοναδικός ναός στην Ελλάδα που λειτουργεί για τις ανάγκες των πιστών ενώ είναι κτισμένος πάνω σε αρχαιότητες μεγάλης αξίας -και μάλιστα  ορατές, αφού στο δάπεδο του ναού υπάρχουν ειδικοί υαλοπίνακες , που σου επιτρέπουν να δεις τον φωτισμένο και ειδικά διαμορφωμένο αρχαιολογικό χώρο και τα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν κάτω από το ναό!  Στο περίφημο καμπαναριό της εκκλησίας απέναντι από το Δημαρχείο και τον Άγιο Στέφανο βρίσκεται το παλιό χάνι και σήμερα ξενώνας Αλεξάνδρου σε δυο κτίσματα υπέροχα αναστηλωμένα. Όλη αυτή η περιοχή ήταν παλιά το κέντρο του χωριού, το λεγόμενο Χοροστάσι. Αξιόλογος είναι και ο σταυροειδής με τρούλο ναός των Αγίων Αναργύρων, του 1919  αγιογραφημένος από μοναχούς του Αγίου Όρους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το επιβλητικό κτίσμα του Δημοτικού Σχολείου με το τεράστιο προαύλιο. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα σχολικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1930.