Αποκριά γιορτάζουν σε όλη την Ελλάδα, μόνο στη Νάουσα όμως χορεύουν οι Γιανίτσαροι την πατινάδα. Και είναι αυτός ο ήχος του ζουρνά που ακούγεται να πλησιάζει σιγά σιγά και δυναμώνει με την ώρα, μέχρι που νοιώθεις το νταούλι που τον συνοδεύει να χτυπάει μέσα σου σαν δεύτερη καρδιά! Εκείνη τη στιγμή το μπουλούκι με τους Γιανίτσαρους και την Μπούλα περνάει μπροστά σου! Μικροί και μεγάλοι Γιανίτσαροι χτυπούν χιαστί τα σπαθιά τους χορεύοντας πατινάδα. Οι οργανοπαίχτες τελευταίοι και κοντά τους και ο αρχηγός του μπουλουκιού να ελέγχει και να δίνει εντολές ποια τραγούδια θα παίζονται. Αν δεν ηχήσει στα αυτιά σου ο ζουρνάς δεν ζεις απόκριες στη Νάουσα! Κι αν ευχαριστηθείς κι έναν Νιζάμικο, τότε μπορείς να πεις και του χρόνου!

  Το έθιμο βαστάει από την τουρκοκρατία και διεκόπη μόνο στα χρόνια του πολέμου (1940 – 1954). Αναβίωσε χάρη στην αγάπη και την επιμονή κάποιων που παρά τις δυσκολίες των χρόνων εκείνων κατάφεραν να το συγκροτήσουν ξανά. Ένα απόλυτα πατροπαράδοτο έθιμο που ενσωματώνει όλη την ιστορία του τόπου και των κατοίκων του στην τελετουργία του.

  Ντύνουν τον Γιανίτσαρο οι δικοί του από νωρίς κι ένας που ξέρει δένει το ταράμπουλο. Κι όταν ακουστεί ο λυπητερός ήχος του ζουρνά να πλησιάζει, βγαίνει αυτός στο παράθυρο ή στο μπαλκόνι και τινάζεται δυο-τρεις φορές να τους χαιρετίσει. Παίρνει χέρι τους δικούς του αναπηδώντας τρεις φορές στα πόδια του, κάνει το σταυρό του στο κατώφλι και ενώνεται με το μπουλούκι που ήρθε να τον πάρει. Μαζεύουν όλους στη σειρά, από τον νεότερο στον παλιότερο με τελευταίο τον αρχηγό. Περιμένουν την Μπούλα να χειροφιλήσει με σεβασμό τους σπιτικούς της, και τη συνοδεύουν στο μπουλούκι που καταλήγει στο Δημαρχείο για να ζητήσει την άδεια από τον δήμαρχο. Το καθετί έχει την σημασία του εδώ. Η κάθε κίνηση, το κάθε τραγούδι, συγκεκριμένο για την κάθε στιγμή του αυστηρά καθορισμένου δρομολογίου! Όσο για τον μοναδικό πρόσωπο με το ταράμπουλο ζωνάρι στο κεφάλι, γεμίζει από μόνος του σελίδες πληροφοριών!

  Δημαρχείο – Τριώδι – Καμμένα – Πουλιάνα – Μπατάνια – Κιόσκι – Αη-Γιώργης – Αλώνια: η ιστορική αυστηρά τηρούμενη διαδρομή των μπουλουκιών που ακολουθούνται και από πολύ κόσμο, μέχρι το μπουλούκι να καταλήξει στην παλιά συνοικία Αλώνια, όπου οι Γιανίτσαροι και οι Μπούλες θα βγάλουν τους πρόσωπους, θα φάνε, θα πιουν και θα χορέψουν παρέα με τον κόσμο. Πάντα περιμέναμε τη στιγμή αυτή, να χορέψουμε έναν Ράικο δίπλα σε έναν Γιανίτσαρο ή έστω «να τον πάρουμε χέρι»!

  Αυτό γίνεται τις δυο Κυριακές της Αποκριάς. Και την Καθαρά Δευτέρα επίσης, μόνο που τότε δεν φορούν τους πρόσωπους. Όταν δε έρθει η ώρα του χωρισμού, κάνουν κύκλο, βάζουν τον οργανοπαίκτη στη μέση και του εύχονται «παντάξιος». Χτυπούν τις πάλες τους στη γη και δίνουν ραντεβού την Κυριακή της Ορθοδοξίας στο Σπήλαιο, για το τελευταίο γλέντι που θα κλείσει τον κύκλο της Αποκριάς στη Νάουσα.

  Όλα αυτά λοιπόν και άλλα τόσα, λεπτομέρειες που αν τις γνωρίσεις νοιώθεις την σημασία του δρώμενου, συνυπάρχουν τις μέρες της αποκριάς στη Νάουσα με σύγχρονα σατιρικά καρναβάλια που προετοιμάζονται όλη τη χρονιά να ανέβουν στα αυτοσχέδια άρματά τους και να σατιρίσουν την επικαιρότητα, τριγυρνώντας στους δρόμους της πόλης. Σήμερα όχι τόσα πολλά σε αριθμό και πρωτοτυπία όσα η μνήμη μου ανακαλεί από το παρελθόν. Τότε που μας ξυπνούσε ξημερώματα ο ζουρνάς κάτω από το παράθυρό μας και μας καλούσε να μασκαρευτούμε στα γρήγορα κι εμείς και να ακολουθήσουμε την παρέα που μας χτύπησε το κουδούνι! Αφού βέβαια πιούμε τα τσίπουρα στο πόδι και χορέψουμε έναν Νιζάμικο και βέβαια τους «καταλάβουμε» ποιοι είναι! Έτσι ντυμένοι με ότι έβρισκε ο καθένας, με στόχο πάντα να είναι αστείοι και προπαντός να μην αναγνωρίζονται εύκολα!

  Σήμερα άλλαξαν λίγο οι καιροί, το έθιμο όμως τηρείται όπως τα παλιά χρόνια. Είναι μοναδικό γι αυτό γεμίζει ο κόσμος τους δρόμους της πόλης τις μέρες αυτές. Και δεν είναι αν έχει ή δεν έχει παρέλαση. Είναι η γύρα στη πόλη σιγοτραγουδώντας και χορεύοντας πίσω από ένα μπουλούκι από «Γενίτσαρους και Μπούλες»…

  Οι εκδρομές του Σαββατοκύριακου προσφέρουν ξεκούραση και ανάταση ψυχική! Όσο να ‘ναι, τα χρειαζόμαστε και τα δυο για να «βγάλουμε» το διάστημα μέχρι την επόμενη εξόρμηση.

  Η πρότασή μας: Ανακαλύψτε τη Βέροια! Και την γύρω περιοχή (το γύρω, περιλαμβάνει πολλές-πολλές ακόμα επιλογές!). Εμείς μένουμε Βέροια! Άρα κάτι παραπάνω ξέρουμε για να σας ξεναγήσουμε στην πόλη μας!

   Εν ολίγοις, η Βέροια είναι μία από τις παλαιότερες πόλεις της Ελλάδας, με αναφορές στο Θουκυδίδη αλλά και πολύ σημαντική πόλη (η δεύτερη σημαντικότερη μετά την Πέλλα) του βασιλείου του Φιλίππου Β’, της Μακεδονίας. Κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους και στην πόλη έχει διδάξει και ο Απόστολος Παύλος. Πλούσια η ιστορία και τα αξιοθέατά της λοιπόν. Είναι κτισμένη στους πρόποδες του Βερμίου. Είναι γνωστή για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στις παλαιές γειτονιές της και τις πολυάριθμες βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες της.

 Τι αξίζει να δει κανείς στην πόλη

 Πρώτα ξεκινήστε από τις γραφικές, παλιές συνοικίες της εκατέρωθεν του Τριπόταμου: Βολτάρετε στα καλντερίμια της Κυριώτισσας, της χριστιανικής συνοικίας της πόλης, με τα ανακαινισμένα αρχοντικά αλλά και νέα σπίτια με τα σαχνισιά, χτισμένα στα πρότυπα των παραδοσιακών. Το αρχοντικό Σαράφογλου (μέσα 18ου αι. ) έχει αποκατασταθεί και λειτουργεί σαν λαογραφικό μουσείο, δείγμα παραδοσιακού βεργιώτικου σπιτιού. Δυστυχώς κλειστό στο κοινό, εκτός από κάποιες εκδηλώσεις του καλοκαιριού! Πίσω από τους ψηλούς αυλόγυρους και ανάμεσα στα σπίτια ξεπροβάλλουν κάθε τόσο βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες.

  Ανηφορίστε προς το σημείο αναφοράς της πόλης, την Πλατεία Ωρολογίου (ή Ρακτιβάν) με το πρώην Δικαστικό Μέγαρο, κτίσμα από την εποχή που η πόλη ήταν υπό το καθεστώς των Οθωμανών. Εδώ έγινε η παράδοση της πόλης από τον Τούρκο διοικητή στον ελληνικό στρατό στις 16 Οκτωβρίου 1912. Της ίδιας περιόδου και το κτήριο του Δημοτικού σχολείου στην πλατεία Ωρολογίου, με το Μεντρεσέ Τζαμί στη μια πλευρά του και το Βήμα του Αποστόλου Παύλου στην άλλη! Από το σημείο αυτό δίδαξε ο Απόστολος Παύλος το λόγο του Χριστού, και σήμερα το επισκέπτονται μεγάλος αριθμός πιστών.

 Περάστε στην εβραϊκή συνοικία, στην περιοχή Μπαρμπούτα, με τα εντυπωσιακά αρχοντικά και λαϊκά σπίτια, πλάι στον Τριπόταμο. Πάρτε το δρόμο στα δεξιά της πλατείας Ωρολογίου (καθώς κοιτάτε το παλιό δικαστικό μέγαρο) και περάστε κάτω από τη στοά στην ανοικτή αυλή της συνοικίας. Στο βάθος της θα δείτε το πέτρινο κτήριο της παλιάς Εβραϊκής συναγωγής (Χάβρα) με τον πλούσιο και περίτεχνο εσωτερικό διάκοσμο, μέσα στην οποία διασώζεται ακόμη το Μικβέ (θρησκευτικός λουτρώνας). Δυο-τρία όμορφα ξενοδοχεία λειτουργούν εδώ, πλήρως εναρμονισμένα με το περιβάλλον. Προς τη γέφυρα, τρία υπέροχα αρχοντικά, αναστηλωμένα, με τα έντονα χρώματά τους στους τοίχους, καμαρώνουν στο πράσινο φόντο της παραποτάμιας χλωρίδας. Είναι: το Αρχοντικό Τσαρτσάνη (κτίστηκε το 1872 και εδώ έμενε η οικογένεια ενός εβραίου αρχιερέα). Στεγάζει τον Όλγανο σήμερα. Δίπλα του το Αρχοντικό Αναστασίου, οικία του ραβίνου, τελευταίο σπίτι της εβραϊκής συνοικίας. Απέναντι το Αρχοντικό Μπέκα, σε ρυθμούς Μπαρόκ και Ροκοκό, που ανήκε σε πλούσιο έμπορο εβραϊκής καταγωγής. Το εξωτερικό του κοσμείται με αυθεντικές τοιχογραφίες, διατηρημένες σε άριστη κατάσταση. Σήμερα, είναι δημοτική ιδιοκτησία.

  Περάστε από τη γέφυρα της Χάβρας και στρίψτε δεξιά. Βαδίστε μέχρι την επόμενη γέφυρα «Καραχμέτ», το μοναδικό χαρακτηριστικό δείγμα από τα πέτρινα γιοφύρια της πόλης που διασώζεται μέχρι τις μέρες μας(έχει βέβαια χάσει τα πέτρινα κιγκλιδώματά της)!. Περάστε απέναντι και ανηφορίστε μπροστά από τα «12 Γράδα» (Σοφού 11 & Δημοσθένους 2331100112 http://www.12grada.gr/) . Δεν κάνετε και μια στάση εδώ για καφεδάκι, κρασάκι ή ότι άλλο τραβάει η ψυχή σας; Τα Γράδα θα σας καλοταΐσουν επίσης!

 Πιο πάνω στα αριστερά, η συνοικία της Παναγίας Δεξιάς, με τα στενά δρομάκια δίπλα στο ποτάμι, στερείται φροντίδας δυστυχώς. Αποπνέει όμως πιστά τον αέρα της εποχής που τα σπίτια της έσφυζαν από ζωή! Ευθεία μπροστά μας η οδός Κεντρικής, η παλιά αγορά της πόλης. Κι ο ιστορικός πλάτανος, ετών 700 και βάλε!

 Σε εκείνο το σημείο θα δείτε την Παλιά Μητρόπολη- το Χουνκιάρ Τζαμί( 11ος αι.) όπως ονομάστηκε όταν απέκτησε το μιναρέ. Ο σημαντικότερος από τους δεκάδες βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς που δίνουν στην πόλη το προσωνύμιο «Μικρή Ιερουσαλήμ» άνοιξε ξανά για το κοινό τη χρονιά που πέρασε, ύστερα από πολυετείς εργασίες αναστύλωσης. Να μπείτε μέσα οπωσδήποτε!

  Κατάλοιπα της τουρκικής κυριαρχίας τα πολυάριθμα τζαμιά. Το σύνολο των τζαμιών στη Βέροια ήταν 14. Πολλά ήταν και τα δημόσια τουρκικά λουτρά, τα χαμάμ. Στην πόλη διατηρήθηκαν ορισμένα κτίσματα, όπως τα Δίδυμα Λουτρά του Σινάν του Αλατά. Από την Παλιά Μητρόπολη κατευθυνθείτε προς το εμπορικό κέντρο της πόλης, ένα σύμπλεγμα πεζόδρομων που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο αριθμό εμπορικών καταστημάτων και πλήθος café/bar (πολλά προσφέρουν και πρόχειρο φαγητό) αλλά και κάποια ταβερνάκια.

 Η οδός Μητροπόλεως, με τα πλακόστρωτα τμήματα της ρωμαϊκής οδού, κατηφορίζει από την πλατεία Ωρολογίου προς το κέντρο περνώντας από το εντυπωσιακό κτίριο του Δημαρχείου. Το 110 χρονών κτίριο μέχρι το 1996 λειτουργούσε σαν γυμνάσιο αρρένων (ακριβώς από κάτω του λειτουργεί υπόγειο parking). Πίσω του, η βραβευμένη Δημόσια βιβλιοθήκη της Βέροιας. Πιο κάτω, η οδός Ελιάς καταλήγει φυσικά στην πλατεία Ελιάς (διαχρονικό σημείο ραντεβού των πάντων), με την υπέροχη θέα στον ημαθιώτικο κάμπο (παραλία τη λέμε την περιοχή οι βεροιώτες). Πιείτε τον καφέ σας εδώ, ειδικά αν είναι καλοκαίρι! Με θέα στην πόλη ή στον κάμπο. Διαλέγετε!

 Σε όλη τη διαδρομή εμπορικά καταστήματα και πλήθος café. Όμορφη η βόλτα στην «παραλιακή» οδό Ανοίξεως, που ξεκινάει από δω και κατευθύνεται βόρεια προς το ναό και το πάρκο των Αγ. Αναργύρων και το ανακαινισμένο Αρχαιολογικό μουσείο (οδός Aνοίξεως 27, τηλ. 23310 24972). Στον αύλειο χώρο του δεσπόζει η μαρμάρινη κεφαλή της Μέδουσας του 2ου μ.Χ. αι., υπερφυσικών διαστάσεων. Η κεφαλή ήταν εντοιχισμένη στη βόρεια πύλη του τείχους για να αποτρέπει τους εχθρούς. Στους χώρους του κάντε μια πλούσια αναδρομή στο μεγάλο παρελθόν της πόλης, από την παλαιολιθική εποχή ως και την περίοδο της Τουρκοκρατίας – (στο προαύλιο εκτίθενται κίονες, βάσεις κιόνων, επιστύλια κ.ά.), επιγραφές. Στην πορεία θαυμάζουμε το καλοδιατηρημένο αρχοντικό Βλαχογιάννη (νεοκλασικό).

  Στην άλλη πλευρά της Πλατείας Ελιά, ανηφορικός δρόμος οδηγεί στο Βυζαντινό Μουσείο (οδός Θωμαΐδου 26, τηλ. 25847) που στεγάζεται στον αναστηλωμένο υδρόμυλο του Μάρκου, διατηρητέο κτίριο των αρχών του 20ού αι. Βρίσκεται σε επαφή με την αρχαία οχύρωση, στα όρια της διατηρητέας περιοχής της Κυριώτισσας. Ένα επίπεδο πιο ψηλά, δεν μπορεί να μην προσέξετε τα χαρακτηριστικά οθωμανικά σπίτια που έχουν αναστηλωθεί και στολίζουν με τα έντονα χρώματά τους το κάδρο της περιοχής!

 Μην φύγετε χωρίς να δοκιμάσετε τις γεύσεις του τόπου: το φημισμένο βεροιώτικο ρεβανί που, αν δεν αγοράσετε στου Χοχλιούρου (Ρεβανί Βέροιας από το 1886) ή από κάποιο άλλο ζαχαροπλαστείο, θα δοκιμάσετε σίγουρα ως κέρασμα μετά το φαγητό σε κάποιο εστιατόριο ή ταβέρνα. Εξαιρετικά τοπικά προϊόντα είναι και οι μαρμελάδες και ο χαλβάς του Κανδύλα. Ξεχωρίζουν η πουτίγκα και το προφιτερόλ του “Lido” στην Μητοπόλεως και η πάστα αμυγδάλου σ’ ένα από τα παλιότερα ζαχαροπλαστεία της πόλης, τον Σερεμέτα. Παραδοσιακά πιάτα είναι ο φασουλονταβάς (γίγαντες στο φούρνο), το χοιρινό με πράσο, ο τηγανητός μπάτσιος (αλμυρό τυρί) και οι πίτες. Θα πιείτε καλό ντόπιο κρασί και τσίπουρο της περιοχής φυσικά!

 Καφεδάκι θα ευχαριστηθείτε στο Βάτραχο. Και burger θεϊκά! Και κρέπες! (Καρακωστή 13, 23310 20282, https://www.facebook.com/vatraxos.gr/ ). Πολύ μικρό μαγαζάκι αλλά με ωραίο καφέ, αν θέλετε να καθίσετε έξω, το “Le petit” στη Βικέλα. Εναλλακτικά στο «Ρόδι», στον πεζόδρομο ή στην «Κιβωτό». Στον «Κοχλία» επίσης. Ωραία και για ποτάκι το βράδυ! Όλα στον πεζόδρομο του εμπορικού κέντρου!

Για φαγητό δοκιμάστε:

Ταβερνάκια/ εστιατόρια:

«Λαδόκολλα» Βικέλα 12 2331061961 (στο κέντρο/ Παρ/Σα βράδυ ζωντανή μουσική)

«Βεργιώτικο» Θωμαϊδου 2 2331074133 (δίπλα στο Βυζαντινό Μουσείο)

Πιο gourmet κατάσταση: «Beluga» Εληάς 14 2331072982

«12 Γράδα» Σοφού 11 & Δημοσθένους http://www.12grada.gr/ 2331100112

«Masna Restaurant», Πλατεία Ελιάς

• Κατά τη διάρκεια της απόδρασής σας στη Βέροια μπορείτε, επίσης, να επισκεφτείτε τον Αρχαιολογικό Χώρο Αγίου Παταπίου, που αποτελούσε το κέντρο της αρχαίας, αλλά και της παλαιοχριστιανικής Βέροιας. Τον ναό του Αγίου Αντωνίου επίσης

Λίγο πιο μακριά

• Ευκαιρία να επισκεφθείτε τη Μονή Παναγίας Σουμελά που φιλοξενεί την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ( λέγεται ότι τη φιλοτέχνησε ο ευαγγελιστής Λουκάς ) από τη Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα. Η μονή βρίσκεται πάνω από το χωριό Καστανιά, που χτίστηκε από τους πρόσφυγες του Πόντου το 1951. Οι εορταστικές εκδηλώσεις τον Δεκαπενταύγουστο εδώ συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου. Στα 18 χλμ. – 20΄ με το αυτοκίνητο.
• Σε κοντινή απόσταση (13 χλμ.) επισκεφθείτε τη Βεργίνα με τους Βασιλικούς Τάφους των αρχαίων Αιγών. Αν δεν έχετε ξαναπάει θα μείνετε έκπληκτοι!
• Χειμώνα αλλά και καλοκαίρι το Βέρμιο και το χιονοδρομικό κέντρο στο Σέλι είναι σε απόσταση αναπνοής (24 χλμ. – 25′ δρόμος). Διαθέτει ξενώνες και ταβερνάκια με νόστιμα κρεατικά. Το καλό κρέας είναι άλλο ένα συν της περιοχής.

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα για περισσότερες λεπτομέρειες.

http://discoververia.gr/