Μια μέρα στις λίμνες – στη γαλήνη των Πρεσπών.

Μια μέρα στις λίμνες – στη γαλήνη των Πρεσπών.

2.30 ώρες road trip από τη Βέροια ( μέσα και μια στάση για ξεμούδιασμα πάνω από τη Φλώρινα) κι έφτασες στις όχθες της Μικρής Πρέσπας!

Άγιος Αχίλλειος Στην κατηφοριά προς τη λεκάνη της λίμνης το μάτι απλώνεται στα απέραντα χωράφια φασολιών που σταματούν εκεί που αρχίζουν οι παρόχθιοι καλαμιώνες και τα υγρά λιβάδια όπου βόσκουν οι πιο ευτυχισμένες αγελάδες!

Ψηλά αργυροπελεκάνοι, λαγγόνες, κορμοράνοι και ερωδιοί σε χαμηλές πτήσεις! Η περιοχή είναι προστατευόμενη λόγω στην σπάνιας βιοποικιλότητας του υδροβιότοπου. Είναι μια από τις μεγαλύτερες αποικίες αργυροπελεκάνων. Ιδανικό σημείο για παρατήρηση πουλιών.

Αφήστε το αυτοκίνητο στο άνοιγμα στην ακρολιμνιά και περπατήστε στην πλωτή πεζογέφυρα μήκους 650 μ. (κατασκευής του 2000) που ενώνει τη στεριά με τον Άγιο Αχίλλειο, το ακριτικό νησάκι μέσα στη λίμνη Μικρή Πρέσπα. Στον μοναδικό οικισμό των μόλις 23 μόνιμων κατοίκων του νησιού στέκουν μόνον 11 σπίτια. Κάποια ερειπωμένα… Αυτοκίνητο δεν πατά πάνω στο νησί και στο λιμανάκι του οικισμού δένουν τις βάρκες τους οι ντόπιοι. Ένα περίπτερο/mini market και ένα μικρό καφέ θα σας εξυπηρετήσουν.Η πλωτή γέφυρα

  Πάρτε το μονοπάτι προς τη βασιλική του Αγίου Αχιλλείου. Σύντομα θα αντικρίσετε μία από τις μεγαλύτερες βασιλικές της Ελλάδας που έδωσε το όνομα στο νησί και στέκει εκεί από τον 10ο αιώνα. Θα εντυπωσιαστείτε! Σήμερα στον περιβάλλοντα χώρο του αρχαιολογικού χώρου πραγματοποιούνται οι πολιτιστικές εκδηλώσεις “Πρέσπεια” κάθε Αύγουστο.

  Το νησάκι όμως είναι για περπάτημα! Η κυκλική πεζοπορική διαδρομή που ξεκινά από τον παραλίμνιο οικισμό στον Άγιο Αχίλλειο και περνά από τη βασιλική του Αγ. Αχιλλείου οδηγεί από το ένα άκρο του νησιού στο άλλο, με θέα σε κάθε πλευρά της λίμνης. Στη διαδρομή θα δείτε και τα εκκλησάκια του Αγίου Γεωργίου (15ος αι.) και του Αγίου Δημητρίου (14ος αι.)

Η Βασιλική του Αγ. Αχιλλείου Στο λοφάκι πάνω από τον οικισμό βρίσκεται το σύγχρονο εκκλησάκι του Αγ. Αχιλλείου που προσφέρει πανοραμική θέα.

  Πάρτε τον ανήφορο ανάμεσα στη Μικρή και τη Μεγάλη Πρέσπα προς τους Ψαράδες, χωριό στις όχθες της Μεγάλης! Θα θέλετε να τσιμπήσετε κάτι. Μάλλον να δοκιμάσετε φρέσκο γριβάδι, πέστροφα ή τσιρόνια παραγωγής της λίμνης. Και πιπεριά Φλωρίνης φυσικά! Και τα κρεατικά τους σούπερ. Στην «Συντροφιά» (τηλ. 23850-46107, www.syntrofia-prespes.gr) και στο «Παραγάδια» έχουμε φάει.

  Πριν φύγετε από την Πρέσπα κάντε μια βαρκάδα στη Μεγάλη Λίμνη από το χωριό Ψαράδες. Η πλεύση στο Τριεθνές, στο υδάτινο σύνορο μεταξύ Ελλάδας, Αλβανίας και ΠΓΔΜ, και η επίσκεψη στα ασκηταριά με τις βραχογραφίες που κρέμονται πάνω από τη λίμνη θα σας μείνει αξέχαστη.

  Για καφέ πριν την επιστροφή στον μοναδικό Άγιο Γερμανό! Ούτε πολυτέλεια, ούτε αναστηλωμένα αρχοντικά!  Απολαύστε άλλου τύπου ομορφιά! Σκηνικό ταινίας τα εγκαταλειμμένα σπίτια του! Μπείτε οπωσδήποτε στην παλιά εκκλησία του Αγ. Γερμανού στην πλατεία με τις μοναδικές αγιογραφίες.

τοιχογραφίες στην παλιά εκκλησία του Αγ. ΓερμανούΗ παλιά εκκλησία του Αγ. Γερμανού πίσω από το ιερό της νέαςΆγιος Γερμανός

Ξενώνας «Άγιος Γερμανός»Να πάτε και στον νερόμυλο (διαβάστε εδώ: https://www.spp.gr/index.php?option=com_content&view=article&catid=6%3A2010-03-04-13-52-03&id=190%3A-europa-nostra-2016&lang=el) και στο Κέντρο Πληροφόρησης της Εταιρείας Προστασίας των Πρεσπών.

  Αν σας πιάσει εδώ η πείνα μπείτε στο Τζάκι (τηλ. 23850-51303), που ψήνει στον ξυλόφουρνο. Αυτή τη φορά εμείς καθίσαμε στην ονειρεμένη αυλή του ξενώνα «Άγιος Γερμανός» ( Guest House Agios Germanos, δείτε το εδώ: http://prespa.com.gr/). Βύσσινο γλυκό του κουταλιού παρέα με το καφεδάκι μας… Η μέρα κλείνει γλυκά πριν το ταξίδι της επιστροφής!

 

 

 

 

Κυριακάτικος …Βελβεντός.

Κυριακάτικος …Βελβεντός.

  Μύρισε άνοιξη! Το μυαλό μας γυρνάει σε βόλτες, εκδρομούλες, ταβερνάκια στη λιακάδα! Ευκαιρία για μικρές εξορμήσεις, ημερήσιες αποδράσεις σε κοντινούς προορισμούς που ίσως δεν είναι οι πρώτοι που σκεφτόμαστε σαν επιλογή. 

Η θέα προς τη λίμνη

  Ο Βελβεντός ή Βελβεντό, κωμόπολη του Ν. Κοζάνης στην βορειοανατολική πλευρά της τεχνητής λίμνης Πολυφύτου, τέλεια επιλογή!  Με 3.437 κατοίκους, κατασκηνωμένος στους πρόποδες των Πιερίων.

  Λίγο πριν την Κοζάνη αφήνουμε την Εγνατία οδό και στρίβουμε αριστερά προς αεροδρόμιο-Σέρβια. Φτάνοντας στη γέφυρα της λίμνης Πολυφύτου αντικρίζουμε απέναντι τα Πιέρια  με τα Σέρβια πρώτα πρώτα στην πλαγιά! Και το τόξο της λίμνης, πολυφωτογραφημένο και εντυπωσιακό στο γαλάγιο φόντο της τεχνητής λίμνης που απλώνεται φαρδιά στο σημείο αυτό. Μετά τη γέφυρα ακολουθούμε πορεία προς τα αριστερά για Βελβεντό.
Ένα κεφαλοχώρι νοικοκυρεμένο, γραφικό σε όμορφο τοπίο που αν το συνδυάσεις με κρασάκι/τσιπουράκι και μεζεδάκια σε κάποια από τις ταβέρνες της περιοχής (εμείς φάγαμε στην όμορφη αυλή της «Ρέμβης (Τέξας), τηλ. 2464031473», είναι ότι ζητάει κανείς μια ανοιξιάτικη Κυριακή!

Κι η βόλτα στα δρομάκια του χωριού, στις πλατείες με τα αιωνόβια πλατάνια, τις περιποιημένες αυλές με τα λουλούδια, παραδοσιακά διώροφα σπίτια. Περιποιημένα και τα χωράφια με τα μήλα και τα αμπέλια της περιοχής, που ευδοκιμούν εδώ και πολλά χρόνια χάρις τα πολλά νερά που τρέχουνε σχεδόν παντού.

Ο καταρράκτης του Σκεπασμένου Φαράγγι Σκεπασμένο

  Πριν από όλα όμως μια βόλτα στο Φαράγγι Σκεπασμένο, μόλις 5 χιλιόμετρα από τον Βελβεντό, σε γεμίζει φύση. Εκεί βρίσκεται ο καταρράκτης του Σκεπασμένου. Μετά από μια μικρή πεζοπορία επάνω σε εμφανές σηματοδοτημένο μονοπάτι, φτάνετε πάνω από τον μεγάλο καταρράκτη όπου, αν συνεχίσετε, θα απολαύσετε μια μαγεία της φύσης καθώς πολλές λιμνούλες και καταρρακτάκια δίνουν άλλη ενέργεια στην απόδρασή σας.

 Πληροφορίες για τη χλωρίδα της περιοχής σε κάρτες πάνω στα δέντρα, Χώροι με τραπέζια και παγκάκια αλλά και χτιστές ψησταριές καλύπτουν όσους επιθυμούν να περάσουν περισσότερες ώρες εκεί.

  Και όταν έρθει η ώρα για καφεδάκι, αν όχι στο Βελβεντό, τότε επιλέξτε να  πιείτε έναν καφέ στην γειτονική Νεράιδα, μετά τη γέφυρα δεξιά καθώς θα φεύγετε, απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα και την άπλα της λίμνης από ψηλά. Α, και πριν φύγετε δοκιμάστε τις τουλούμπες και τους λουκουμάδες Ζανδέ (στην είσοδο του χωριού  τηλ. 2464032501 ανοιχτά Σ/Κ 18.00-21.00)

  Αλλά και τα γειτονικά Σέρβια με το βυζαντινό Κάστρο, και το φαράγγι τους που δεσπόζει πάνω από την πόλη μπορεί να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα της εκδρομής. Εμείς ήπιαμε εκεί τον πρωινό μας καφέ.

  Δοκιμάστε κι εσείς και πείτε μας τις εντυπώσεις σας για να φτιάξουμε την ιδανική εκδρομή για την περιοχή!


 – Τα Οινοποιεία. του Βογιατζή, του Ζάνδε και του Καμκούτη. Θα βρείτε ωραιότατα κρασιά

Πού να μείνετε

Εννέα Μούσες, τηλ. 24640- 49012. Ξενώνας με 9 δωμάτια στο κέντρο του Βελβεντού. Κάθε δωμάτιο ονοματισμένο από μια μούσα.

Αγνάντι, τηλ. 24640- 49002. Πάνω από το χωριό στα ριζά ακριβώς των Πιερίων με εξαιρετική θέα στο χωριό, τον κάμπο και τη λίμνη.

Πού να φάτε

«Εν Βελβεντώ»! Δίπλα στην κεντρική πλατεία θα βρείτε «ονειρεμένα» μαγειρευτά.

«Μετόχι», ψηλά στους πρόποδες των Πιερίων. Ψητά της ώρας και της σούβλας.

«Ρέμβη». Καλά κρέατα της ώρας και μαγειρευτά.

«Νερόμυλος» Της ώρας και ενίοτε της σούβλας.

Τι να ψωνίσετε

Τα προϊόντα των συνεταιρισμών είναι εξαιρετικά και ονομαστά! Πραγματικά πολλών αστέρων. Ειδικά οι μαρμελάδες είναι η μία καλύτερη από την άλλη.  Θα βρείτε επίσης πολύ καλά κρασιά. Πολύ γνωστό το Κτήμα Βογιατζή και αξίζει να δοκιμάσετε τα κρασιά των Ζανδέ και Καμκούτη. Τέλος, ο Βελβενδός φημίζεται για τις τουλούμπες της (Ζανδέ).

 

Γεφύρι γεφυράκι – 2ημερο στα χωριά των Γρεβενών

Γεφύρι γεφυράκι – 2ημερο στα χωριά των Γρεβενών

 Η περιήγηση αρχίζει αμέσως μετά την άφιξή μας στο ξενοδοχείο “Pindos Palace”, πάνω από το χωριό Λάβδα και λίγα μόνο χιλιόμετρα από το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας.

 Αναχώρηση από Βέροια στις 9.30 και άφιξη στο ξενοδοχείο “Pindos Palace” στις 11.30 με μια ενδιάμεση στάση για ξεμούδιασμα στα Γρεβενά. Μετά την τακτοποίηση στο ξενοδοχείο και έναν απολαυστικό καφέ με θέα τις πευκόφυτες πλαγιές του βουνού, που αυτό το Σαββατοκύριακο είναι φρεσκοχιονισμένες, ξεκινήσαμε για τη βόλτα μας στην περιοχή. Έχουμε ξαναέρθει πολλές φορές και σε διάφορες εποχές όμως κάθε φορά είναι διαφορετικές οι εικόνες. Βαδίσαμε μέσα στο χιόνι σε ένα ύψωμα απέναντι από το ξενοδοχείο. Στο ψηλότερο σημείο του ένα ξωκκλήσι. Η θέα μοναδική. Μπήκαμε στα αυτοκίνητα και ακολουθήσαμε το δρόμο προς Σμίξη, Βασιλίτσα και τέλος Σαμαρίνα. Ευχάριστη διαδρομή που διήρκησε γύρω στα 40′ καθώς το χιόνι που έπεφτε μας αργοπορούσε. Ποιος βιαζόταν όμως; Στη Σαμαρίνα το χιόνι είχε φτάσει στους 30 πόντους, απάτητο σε πολλά σημεία, όπως στη μεγάλη αυλή της εκκλησίας Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Μεγάλη Παναγιά). Οι ψησταριές στην πλατεία του χωριού και τα δυο μαγαζάκια με παραδοσιακά προϊόντα συγκεντρώνουν όλη την ανθρώπινη δραστηριότητα του χωριού. Λιγοστοί οι κάτοικοι το χειμώνα. Τα δρομάκια έρημα.Η εκκλησία της Μεγάλης Παναγιάς

Τα ψητά ντόπια και τα μανιτάρια όπως και τα τυροκομικά σήμα κατατεθέν της περιοχής. Δοκιμάσαμε αρκετά από αυτά και αφήσαμε τα υπόλοιπα για το βράδυ οπότε και αποφασίσαμε να πάμε στο Σπήλαιο, στην ταβέρνα «Πέρδικα» Τηλ. 24620 82234. Ημέρα πρέπει να πας εκεί . Ακολουθώντας το στενό δρόμο, σχεδόν λαξευμένο στο βράχο, πάνω στον οποίο είναι χτισμένο το χωριό, σε μια τοποθεσία ανεπανάληπτης ομορφιάς που δεν αποδίδεται με λόγια. Η θέα είναι απέραντη και βλέπεις από ανατολικά Πιέρια-Καμβούνια-Όλυμπο-Ζυγό και δυτικά τον Εθνικό Δρυμό της Πίνδου με την πανέμορφη κοιλάδα Βάλια Κάλντα γι’ αυτό και του απέδωσαν το όνομα Μπαλκόνι της Πίνδου. Οι νοστιμιές της «Πέρδικας» μας αποζημίωσαν μια και η βροχή που έπεφτε ασταμάτητα δε θα μας επέτρεπε να περιηγηθούμε ούτε την ημέρα στο χωριό. Τα αξιοθέατα πολλά στο Σπήλαιο, με κορυφαίο το φαράγγι της Πορτίτσας με το ομώνυμο γεφύρι. Ο δρόμος όμως ήταν αδιάβατος με τη βροχή ή και μετά από αυτήν. Στον σκοτεινό δρόμο της επιστροφής από το Σπήλαιο, παίζαμε το παιχνίδι: Ποιος θα δει τους περισσότερους λαγούς να πετάγονται από τις άκρες του δρόμου, με τα μάτια τους να γυαλίζουν στα φώτα του αυτοκινήτου. Το τζάκι έκαιγε στο σαλόνι του ξενοδοχείου όταν επιστρέψαμε.

Το ίδιο και το άλλο πρωί. Γύρω του σχεδιάσαμε την πρωινή μας βόλτα. Με τον καιρό να έχει ανοίξει, μπορούσαμε να επισκεφθούμε δυο από τα πολλά πέτρινα γεφύρια της περιοχής. Το γεφύρι του Ζιάκα στον ποταμό Βενέτικο είναι πάνω στο δρόμο, συντηρημένο. Αυτό όμως που συναντήσαμε μετά το Τρίκωμο, δεν το ξεχνάς !Ο δρόμος για το ξενοδοχείο Εντυπωσιακό το γεφύρι του Αζίζ Αγά, το οποίο είναι το ψηλότερο της Μακεδονίας, με τα χρωματιστά βράχια να στέκουν πίσω του αλλάζοντας τη ροή του ποταμού και αναγκάζοντάς τον να κάνει μια μεγάλη στροφή στα νερά του. Να το σκαρφαλώσεις χρειάζεται αν θέλεις να το περάσεις. Αποκλείεται δε να μη θέλεις να το ανέβεις, να νοιώσεις πώς είναι τα βλέπεις όλα από κει πάνω, από τα 15 μέτρα ύψος. Μια εκδρομή, μόνο για τα γεφύρια των Γρεβενών, γυρνάει στο μυαλό μας. Δε θα αργήσουμε να την πραγματοποιήσουμε!

H περιήγησή μας στα μοναδικής ομορφιάς τοπία της Πίνδου αποτελεί αληθινή εμπειρία: πυκνά δάση από κωνοφόρα, έλατα, οξιές, σφενδάμια, φτελιές, φλαμουριές, λεύκες, μαυρόπευκα, βελανιδιές και ρόμπολα, αλλά και βρύσες με τρεχούμενα νερά που ξεδιψούν οι περαστικοί ταξιδιώτες. Από τα χωριά της περιοχής, η Σαμαρίνα βρίσκεται στους πρόποδες του Σμόλικα, η Σμίξη στις πλαγιές της Βασιλίτσας (όπου και το χιονοδρομικό), ενώ το Περιβόλι κυρίως αλλά και η Αβδέλλα με την Κρανιά αποτελούν πύλες εισόδου στον εθνικό δρυμό της Βάλια Κάλντα. Είναι τα βλαχοχώρια της περιοχής και βρίσκονται όλα σε μεγάλο υψόμετρο.

Αντίθετα, σε χαμηλότερο υψόμετρο βρίσκονται τα λεγόμενα Κουπατσοχώρια των Γρεβενών Κουπατσοχώρια στα Γρεβενά λένε τα χωριά στα νοτιοδυτικά της πόλης, κυρίως γύρω από το βουνό Όρλιακας (που έχει 1433 μ. ύψος). Η λέξη προέρχεται από το τουρκικό κουπάτς, που σημαίνει δρυς, δηλαδή βελανιδιά. Είναι τα χωριά Ζιάκας, Σπήλαιο, Κοσμάτι, Τρίκωμο, Λάβδα, Πολυνέρι, Πανόραμα, Περιβολάκι, Αλατόπετρα, Μοναχίτι, Κηπουρειό, Αετιά, Φιλιππαίοι κ.ά. Οι Κουπατσαραίοι κατά κανόνα ήταν κτηνοτρόφοι ή κυρατζήδες (αγωγιάτες).

Σαμαρίνα Pindos Palace

Τα Βλαχοχώρια

Σκαρφαλωμένα στις πλαγιές της οροσειράς της Πίνδου, ανάμεσα σε κρυστάλλινα ρυάκια και ποτάμια, σε πυκνά δάση από πεύκα, έλατα, οξιές και ρόμπολα, σε ένα πραγματικά θαυμάσιο τοπίο είναι κτισμένα τα βλαχοχώρια, δηλαδή η Σαμαρίνα, το Περιβόλι, η Σμίξη, η Αβδέλλα και η Κρανιά, τα οποία ανήκουν στο νομό Γρεβενών.

Κάθε επισκέπτης μπορεί να δει και να απόλαυση το φυσικό κάλλος που προσφέρουν τα πανέμορφα δάση εκεί που ζουν διάφορα είδη ζώων και πουλιών (αρκούδες, λύκοι, ζαρκάδια, αετοί),ενώ στις πλαγιές των βουνών υπάρχουν ατέλειωτα βοσκοτόπια όπου βόσκουν αμέριμνα κοπάδια από πρόβατα και κατσίκια.. Παράλληλα ο επισκέπτης μπορεί να δει τα γραφικά εκκλησάκια τα πέτρινα γεφύρια ,δείγματα του πολιτισμού των βλάχων της περιοχής

χάρτης της περιοχής Περιβόλι:ένα πανέμορφο χωριό το οποίο βρίσκεται περίπου 45 χιλιόμετρα από τα Γρεβενά, σε ύψος 1350 μέτρα περίπου, μέσα σε ένα καταπράσινο πυκνό δάσος από οξιές, ρόμπολα και έλατα, μέσα στον Εθνικό Δρυμό Πίνδου-Βάλια Κάλντα (ζεστή κοιλάδα στα βλάχικα). Στην πλατεία του δεσπόζει η προτομή του Ρήγα Φεραίου,(οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού είναι από την γενέτειρα του Ρήγα, το Βελεστίνο) και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1770 και αγιογραφίες της εποχής εκείνης.

Αβδέλλα:Κτισμένη στην πίσω πλευρά από το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας, η Αβδέλλα βρίσκεται σε υψόμετρο από 1250 μέχρι 1370 μ. και διαθέτει μια πανέμορφη πλακόστρωτη πλατεία που την σκιάζουν τεράστια αιωνόβια πλατάνια. Κι εδώ το ίδιο σκηνικό με τους κατοίκους να αριθμούν περίπου 100 άτομα το χειμώνα ενώ το καλοκαίρι στο πανηγύρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος φτάνουν και τους 800! Στο υψηλότερο σημείο του χωριού έχει κατασκευαστεί σύγχρονο υπαίθριο θέατρο με ατελείωτη θέα! *Ταβέρνα “Λα φιτσιόρλου ντι λα μούντι”. Σημαίνει “το παλληκάρι του βουνού” και βρίσκεται στην πλατεία.

ΣμίξηΣμίξη είναι το χωριό που προτιμούν για τη διαμονή τους όσοι κατευθύνονται στο χιονοδρομικό κέντρο Βασιλίτσας. Η Βασιλίτσα είναι το δεύτερο σε ύψος βουνό του Ν. Γρεβενών με 2.249 μ. Το όνομα του χωριού προήλθε από το σμίξιμο των οικισμών Πινακάδες και Μπίγκα. Το ίδιο φαινόμενο και δω: οι κτηνοτρόφοι φεύγουν το χειμώνα και το χωριό κατοικείται μόνο από τους ξενοδόχους, τους ταβερνιάρηδες, τους σερβιτόρους και τις καμαριέρες, δηλαδή γύρω στα 200 άτομα. Το καλοκαίρι όμως φτάνουν και τους 1.000 κατοίκους! Στην κάτω πλατεία διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση το πρώην δημοτικό σχολείο (πέτρινο κτίριο του 1933) που ήδη έχει μετατραπεί σε ξενώνα.

Σαμαρίνα: Είναι το πιο φημισμένο χωριό των βλάχων σε υψόμετρο 1450 μ. στην πλατεία ενώ κάποια σπίτια βρίσκονται και στα 1530 μ. και γι’ αυτό και κατέχει τον τίτλο του πιο ορεινού χωριού όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη τη Βαλκανική. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία αλλά και τα επαγγέλματα που έχουν σχέση με το ξύλο. Το χειμώνα (ειδικά τις καθημερινές) οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 50, τα Σαββ/κα γίνονται πάνω από 200 και το καλοκαίρι φτάνουν τους 700, με αποκορύφωμα το δεκαπενθήμερο από 5 μέχρι 20 Αυγούστου, οπότε φτάνουν και τους 2.000! Πιο συγκεκριμένα, μεγάλο πανηγύρι διοργανώνεται εδώ για τον εορτασμό της Παναγίας το δεκαπενταύγουστο, οπότε στο φυσικό γκαζόν που περιβάλλει το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στήνεται ο ξακουστός βλάχικος χορός “τσάτσος”. Στην κεντρική πλατεία του χωριού ο επισκέπτης θα δει το ναό της κοίμησης της Θεοτόκου (Μεγάλη Παναγιά). Κτίστηκε το 1819,με χαρακτηριστικό του ένα πεύκο που φύτρωσε στο ιερό του ναού και το οποίο εξέχει πάνω από τη στέγη του ναού, ενώ οι ρίζες του δεν είναι ορατές εντός του ναού.

Για ντόπια τυροκομικά, όπως επίσης και διάφορα άλλα τερψιλαρύγγια θα βρούμε στην πλατεία στο κατάστημα παραδοσιακών προϊόντων “Το Σπίτι του Τυριού”. Πωλούνται φέτα, γραβιέρα, κεφαλοτύρι, γαλοτύρι, κεφαλογραβιέρα, μανούρι, ανθότυρο, κασέρι, τραχανάς, χυλοπίτες, λικέρ και γλυκά του κουταλιού. Τηλ. 6946466101 & 6946466102.

Το Σπήλαιο είναι οικισμός 25χιλ.δυτικά της πόλης των Γρεβενών στον ορεινό όγκο της βορειοανατολικής Πίνδου. Ανήκει στο Δήμο Θεοδ. Ζιάκα του Ν.Γρεβενών και σήμερα έχει 160 κατοίκους. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 980 μ. στο νοτιότερο υψίπεδο του όρους Όρλιακα κάτω από την κορυφή Σταυρός. Δύο ποταμοί από δυτικά ο Περιβολιώτικος και ανατολικά ο Σμιξιώτικος ενώνονται κάτω από ένα απότομο αλλά με φοβερή ομορφιά βράχο και δημιουργούν τον Βενέτικο τον κυριότερο παραπόταμο του Αλιάκμονα. Η τοποθεσία που είναι το χωριό είναι ανεπανάληπτης ομορφιάς και δεν αποδίδεται με λόγια. Η θέα είναι απέραντη και βλέπεις από ανατολικά Πιέρια-Καμβούνια-Όλυμπο-Ζυγό και δυτικά τον Εθνικό Δρυμό της Πίνδου με την πανέμορφη κοιλάδα Βάλια Κάλντα γι’ αυτό και του απέδωσαν το όνομα Μπαλκόνι της Πίνδου, Αετοφωλιά κ.λ.π. Για την υπέροχη τοποθεσία και την μακρά ιστορία, χωριό και περιοχή προστατεύονται και χαρακτηρίστηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού τον Ιούνιο του 1973 Ιστορικός και ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλους τόπος.

ΙΣΤΟΡΙΑ. Ο οικισμός αναφέρεται, κυρίως σε γραπτά του Μοναστηριού που υπάρχει στο χωριό, με το όνομα ΠΥΛΑΙΟΝ, πιθανώς επειδή δεσπόζει των οδών που συνδέουν Ήπειρο και Μακεδονία και ως ΣΠΗΛΙΟ επειδή είναι στους πρόποδες του όρους Σταυρός, που παλιότερα λεγόταν ΣΠΙΛΟΣ. Κατά καιρούς τυχαία αρχαιολογικά ευρήματα αποδίδουν στο χωριό ιστορία ύπαρξης 4 και πλέον χιλιετιών. -Ευρήματα της Νεολιθικής εποχής ( πέτρινος πέλεκυς και σπασμένα αγγεία) στη θέση Κούλια, χάλκινα ταφικά ευρήματα στη πλατεία του χωριού, υπολείμματα τειχών ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής σώζονται μέχρι σήμερα καθώς και τα θεμέλια της ακρόπολης. Η εκκλησία της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σπηλαιωτίσσης ιδρύθηκε το 1633 και ήταν Σταυροπηγιακή. Εσωτερικά η εκκλησία καλύπτεται από πλήθος αγιογραφιών εξαιρετικής τέχνης και είναι βυζαντινού ρυθμού. Το Μοναστήρι του Σπηλαίου είχε κρυψώνα οπού υπήρχαν αρκετά κειμήλια . Λειτουργούσε κρυφό σχολείο αλλά και στα νεώτερα χρόνια εκεί λειτουργούσε το σχολείο του χωριού. Καταστράφηκε από πυρκαγιά πριν το 1940 και διεσώθη μόνο η εκκλησία. Το χωριό έδωσε πολλά στους απελευθερωτικούς αγώνες με αποκορύφωμα την μάχη που έδωσε στο Σπήλαιο ο οπλαρχηγός της περιοχής Θ.Ζιάκας το 1854.

Το ήπιο κλίμα του Σπηλαίου επιτρέπει ευχάριστα να απολαύσει κάποιος τα αξιοθέατα του χωριού. Η διάβρωση χρόνων των ασβεστοπετρωμάτων από τους δύο ποταμούς δημιούργησε δύο σπάνια και αξιόλογα φαράγγια. Πρώτον νοτιοδυτικά το φαράγγι της Πορτίτσας με την πέτρινη γέφυρα στο στόμιό της. Έχει ύψος 300 μέτρα περίπου και η άγρια ομορφιά σε συναρπάζει. Το διαπερνά ο Περιβολιώτικος ποταμός. Δεύτερον ανατολικά το φαράγγι της Λιάτισας που έχει την ίδια ομορφιά αλλά είναι δύσκολα προσβάσιμο. Το διασχίζει ο Σμιξιώτικος ποταμός ( Βελονιάς ). Εκεί υπάρχουν δύο πέτρινα γεφύρια του Κατσογιάννη και της Λιάτισας ( του Κλέφτη ). Ένα άλλο διαβρωτικό αξιοθέατο είναι το ένα τούνελ 10 μέτρα περίπου που διαπερνά ψηλά το βράχο της Πορτίτσας. Φυσικά η επίσκεψη στο Μοναστήρι της Παναγίας είναι απαραίτητη για να θαυμάσει κάποιος τις αξιόλογες αγιογραφίες, την αρχιτεκτονική της εκκλησίας και να προσκυνήσει την Χάρη της. Φανταστική η κατάβαση στη πορτίτσα από το χωριό με τα πόδια.

Το φαράγγι της Πορτίτσας το ρολόι των Γρεβενών

Λάβδας

Το Μουσείο Μανιταριών στη Λάβδα Γρεβενών άνοιξε τις πύλες του στις 6 Νοεμβρίου 2011. Σε ένα πέτρινο παραδοσιακό κτίριο φιλοξενούνται άγρια φυσικά μανιτάρια, αποξηραμένα, καθώς και γλυπτά, τα οποία ενσωματώθηκαν μέσα σε προθήκες οι οποίες αποτελούν μικρογραφία της φύσης. Για όλα τα μανιτάρια δίνονται πληροφορίες με πλούσια βιβλιογραφία και οπτικοακουστικό υλικό. Επιπλέον, παρέχεται δυνατότητα για μικροσκοπική εξέταση

Γεφύρια

Στο νομό Γρεβενών μπορείτε να δείτε 17 τοξωτά γεφύρια: Γεφύρι της Πορτίτσας, Γεφύρι Καγκέλια, Γεφύρι Αζίζ Αγά, Γεφύρι Σταυροποτάμου, Γεφύρι Σπανού, Τουρκογέφυρο, Γεφύρι Κατσόγιαννη, Γεφύρι Λιάτισσας, Γεφύρι Σταμπέκη, Γεφύρι Ματσαγκάνη, Γεφύρι Δοτσικού, Γεφύρι Πασά, Γεφύρι Πραμόριτσας, Γεφύρι Παλιομάγερου, Γεφύρι Παπατάκη, Γεφύρι Πρόσβορου και Γεφύρι Κάστρου. Τα πέτρινα γεφύρια των Γρεβενών θα σας ταξιδέψουν από τις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου, μέχρι τη Βασιλίτσα και τις νότιες πλαγιές του Βοϊου, θα σας βοηθήσουν να περάσετε τον Βενέτικο, τον Βελόνια και τα δεκάδες ρέματα και παραποτάμου του Βενέτικου και του Αλιάκμονα.

Οδηγίες εύρεσης γεφυριών κ.ά.

Το γεφύρι του Ζιάκα

Μετά την πόλη των Γρεβενών και αφού περάσουμε το χωριό Μαυραναίοι με κατεύθυνση προς Βασιλίτσα φτάνουμε μπροστά σε ένα τρίστρατο: αριστερά ο δρόμος οδηγεί προς Σταυρό, Κοσμάτι, Τρίκωμο,… . Δεξιά πάει για Αναβρυτά, Αλατόπετρα, Πολυνέρι, Αετιά, Φιλιππαίους, Σαμαρίνα, Σμίξη και χιονοδρομικό κέντρο Βασιλίτσας. Ευθεία πάει για Ζάκα, Σπήλαιο, Περιβολάκι, Λάβδα, Πανόραμα, Αβδέλλα, Περιβόλι και Βάλια Κάλντα.

Αν επιλέξουμε αριστερά θα βγούμε στο Τρίκωμο. Σε κάποιο σημείο (8-9 χιλ. μετά το τρίστρατο) έχουμε το νου μας να στρίψουμε αριστερά. Μετά από ένα σύντομο αλλά κατηφορικό δρόμο, φτάνουμε στο εντυπωσιακό γεφύρι του Αζίζ Αγά, το οποίο είναι το ψηλότερο της Μακεδονίας. Χτίστηκε το 1727, έχει ύψος 15 μέτρα και περνάει πάνω από τον Βενέτικο, που είναι ο μεγαλύτερος παραπόταμος του Αλιάκμονα.

Πίσω στο τρίστρατο, αν πάμε δεξιά θα περάσουμε τα Αναβρυτά και θα φτάσουμε σε διασταύρωση που δεξιά οδηγεί στην Αλατόπετρα.

Αν πάρουμε τον δρόμο προς Βασιλίτσα θα περάσουμε δίπλα από το Πολυνέρι και θα συνεχίσουμε ως τη Σμίξη. Από εκεί το χιονοδρομικό απέχει 5-6 χλμ.

Πίσω στο τρίστρατο μετά τους Μαυραναίους, αν πάρουμε το μεσαίο δρόμο, κατηφορίζουμε ως το Βενέτικο, όπου θα κάνουμε μια μικρή στάση για ένα ακόμη πέτρινο παραδοσιακό γεφυράκι, αυτό του Ζιάκα. Μετά το Ζιάκα κατευθυνόμαστε προς Σπήλαιο από πολύ στενό δρόμο δίπλα στο βράχο, δηλαδή από τη νότια πλευρά του Όρλιακα. Ένα από τα πιο γνωστά παραδοσιακά γεφύρια του Ν. Γρεβενών έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε αν διασχίσουμε το χωριό και πάρουμε το χωματόδρομο για το φαράγγι, όπου κυλάει ο Βενέτικος. Κατεβαίνουμε το χωματόδρομο (κάποια σημεία με απότομη κλίση έχουν τσιμεντοστρωθεί). Μπορούμε να ανεβούμε το γεφύρι της Πορτίτσας ή ακόμη και να μπούμε στο στενό φαράγγι και να το περάσουμε με τα πόδια, αρκεί φυσικά να είναι ρηχά τα νερά (από Ιούλιο έως Σεπτέμβριο). Το μήκος του φαραγγιού δεν πρέπει να είναι πάνω από 800μ.

Στην περιοχή υπάρχουν πολυάριθμα γεφύρια που για να τα επισκεφθεί κάποιος ίσως χρειαστεί να οδηγήσει σε χωματόδρομο ή είναι προσβάσιμα με τα πόδια. Σημαντικό ρόλο παίζει και η εποχή ή οι καιρικές συνθήκες.Το γεφύρι του Αζίζ Αγά

Πληροφορίες για το κάθε γεφύρι χωριστά θα βρείτε στη σελίδα:  http://www.grevena.gov.gr/index.php/general/touristguide/8-bridges.html